Hiện nay, xã hội đề cao việc tự do hôn nhân nên tình trạng cha mẹ xếp đặt, ép duyên con cái đã giảm đi rất nhiều. Tuy nhiên, cũng vì quá tự do nên không ít bạn trẻ đã đặt cha mẹ mình vào những tình huống dở khóc, dở cười, tiến thoái lưỡng nan.
Nào có ngồi yên!
Hà Anh (Đồng Nai) sinh viên năm hai một trường ĐH ở TP.HCM đã khiến cha mẹ đứng ngồi không yên khi phải tạm dừng việc học bởi “cái bầu” đang ngày càng lớn. May mà gia đình người yêu cô không khước từ con dâu. Một đám cưới “cấp tốc” diễn ra. Nói chuyện với bà con, hàng xóm mẹ Hà Anh thanh minh: “Con bé phải cưới vội vì bên nhà trai có người sắp… qua đời”. Mọi người cười trừ cho qua, chứ nhìn cái bụng lùm lùm của Hà Anh là đã quá rõ.
Trường hợp cha mẹ Quỳnh Thy (Bình Sơn, Quảng Ngãi), sinh viên trường ĐH Huế còn bi đát hơn. Cô yêu Sơn – một người thợ sửa xe máy gần trường, sinh con được hai tháng mẹ cô mới biết. Thương con, mẹ Thy đến nhà Sơn mong anh chấp nhận cưới cô. Biết gia đình người yêu “xuống nước”, chàng rể không ngần ngại hạch sách đủ điều: nào nhà, nào xe… Xót con, cha mẹ Quỳnh Thy phải vét hết tiền bạc để đáp ứng nguyện vọng của chàng rể tương lai. Vậy mà nào có được “ngồi” yên. Về làm dâu, Quỳnh Thy quá vụng về, bị chồng chửi mắng, đánh đập suốt ngày. Anh chồng còn cấm cô không được tiếp tục học vì vợ không thể có trình độ hơn chồng được! Của đau, con xót, mẹ Quỳnh Thy quyết định nghỉ hưu sớm để ra Huế giữ cháu cho con tiếp tục đi học.
Anh chàng Thanh (Q.1, TP.HCM) thì được cha mẹ tính toán sau khi ra trường, sẽ tiếp tục ra nước ngoài học, sau này nối nghiệp cha quản lý công ty. Đùng một cái, quý tử đòi mẹ phải hỏi cưới cô bé Nam Anh mới 17 tuổi, làm vợ. Nói sao cũng không được, kể cả dọa cô bé, chưa đến tuổi kết hôn, Thanh vẫn thách thức: “Cha mẹ không cưới, con sẽ bỏ học, thuê nhà ở chung với cô ấy, khi nào có con thì cưới vẫn chưa muộn. Lúc đó cha mẹ tha hồ mà đẹp mặt”. Cha mẹ Thanh đành chiều lòng đứa con một vì sợ mất mặt với bạn bè. Được đà, cậu ấm ra yêu sách: “Sau khi cưới gia đình phải cho vợ chồng con ra ở riêng”. Thương con, một lần nữa họ phải ngậm bồ hòn làm ngọt.
Vì sao?
Sự nuông chiều con quá mức là nguyên nhân chính dẫn đến những tình huống cha mẹ bị buộc phải chấp thuận yêu sách của con trong hôn nhân. Những trường hợp trên là kết quả của một quá trình nuôi dạy con cái không đúng cách. Các bậc cha mẹ đó đã quá chiều chuộng, dễ dãi, buông lỏng các nguyên tắc trong cuộc sống và nhu nhược trước những đòi hỏi thái quá của con mình.
Ở lứa tuổi từ 18 đến khoảng 22, các bạn trẻ tuy đã hoàn thiện cơ bản về mặt sinh học, nhưng vẫn đang trong quá trình trưởng thành về mặt xã hội. Tình yêu ở tuổi này bao giờ cũng cháy bỏng, mãnh liệt… nhưng năng lực làm chủ bản thân thì còn hạn chế, kinh nghiệm, kỹ năng chưa đủ để có thể kiềm chế, điều chỉnh những xúc cảm, tình cảm và sự ham muốn, nhất là với các em phải sống xa gia đình.
Chưa kể, trong trường hợp “tiến thoái lưỡng nan”, không ít phụ huynh đã không vượt qua được dư luận xã hội, và thường cho rằng, cách tốt nhất là giải quyết cho êm thắm, còn hơn ảnh hưởng đến uy tín gia đình. Do vậy, con cái được nước lại càng lấn tới.
Một nguyên nhân khác là do các tổ chức xã hội, nhà trường chưa thực sự quan tâm đến việc trang bị kiến thức, kỹ năng cơ bản để các bạn trẻ vững bước vào đời. Lẽ ra ở nhà trường, các bạn cần phải được tư vấn, hỗ trợ tâm lý về các lĩnh vực hôn nhân, tình yêu, tình dục… để có thể đề kháng và xử lý tốt các vấn đề đến với mình. Công tác quản lý học sinh, sinh viên còn lỏng lẻo, nhất là đời sống tinh thần. Ở các trường cao đẳng, đại học, phần lớn sinh viên phải thuê trọ ở ngoài, nếu không có sự quản lý, định hướng, rất dễ hình thành lối sống tự do, buông thả.
Giải pháp
Giúp các bạn trẻ trong độ tuổi bước vào yêu, tránh được những trường hợp như đã nêu trên là việc rất phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp từ gia đình, nhà trường và tổ chức xã hội.
Ngay từ độ tuổi dậy thì, cha mẹ cần giúp con định hình về những vấn đề trong quan hệ nam nữ, ý thức được những hệ quả xấu sẽ xảy ra nếu không giữ được mình, vượt quá giới hạn…
Trong gia đình, phụ huynh cần nghiêm khắc đối với quan hệ nam nữ khi các con vào độ tuổi mới lớn. Chúng ta không cấm các bạn trẻ yêu nhưng giúp họ ý thức rõ về chuyện đó và những gì nên – không nên làm. Các bậc phụ huynh cũng không nên sợ “vẽ đường cho hưu chạy” mà cần thiết phải vẽ đường “để hươu chạy đúng”, để các con hiểu cụ thể về giới hạn của tình yêu cũng như “tình dục” trong quan hệ nam nữ. Tất nhiên, việc này còn phụ thuộc vào trình độ, kinh nghiệm của từng phụ huynh. Đơn cử, ở Pháp, buổi tối khi con gái ra khỏi nhà, bà mẹ bao giờ cũng hỏi xem “con đã mang thuốc tránh thai chưa?”…
Các bậc phụ huynh cũng cần phối hợp tốt hơn với nhà trường trong việc quản lý con, đừng để phải rơi vào tình thế “ngồi trên đống lửa” vì bị con cái “đặt nhầm”. Ở các trường trung học cũng như cao đẳng, đại học nên có trung tâm tư vấn để có thể vừa giải quyết những khó khăn, vướng mắc của các bạn trẻ, đồng thời hướng dẫn các bạn hình thành các kỹ năng cơ bản giải quyết các vấn đề liên quan đến tình yêu, tình dục, lối sống, văn hóa… góp phần giúp các bạn vững bước vào đời.
