Tốc độ phát triển của trẻ ở giai đoạn này chậm hơn giai đoạn trước và trẻ tự do đi lại quanh thế giới riêng của chúng. Đó là giai đoạn thăm dò môi trường hoạt động của trẻ, giai đoạn trẻ đã đi nhà trẻ. Khi đi học trẻ cảm thấy như bị bỏ rơi, trẻ cần được chăm lo vỗ về khi xa mẹ để thích nghi dần với đời sống cộng đồng.
1. Đặc điểm về thể chất
Trẻ tăng cân chậm hơn, khoảng 2kg mỗi năm. Đến 5 tuổi cân nặng của trẻ khoảng 15kg. Mỗi năm tăng 5cm chiều cao, đến 5 tuổi chiều cao khoảng 105cm. Vòng đầu đạt 55cm, đủ răng.
Ở giai đoạn này diễn ra sự trưởng thành về hình thái cũng như não bộ. Trọng lượng não tăng nhanh chóng từ 1100 lên 1300 gr. Vai trò điều chỉnh và kiểm tra của bán cầu đại não được tăng cường với các trung tâm dưới vỏ: xương được cốt hóa, cơ to ra, hô hấp và tuần hoàn phát triển. Phản xạ có điều kiện hình thành tăng nhanh. Bộ máy nhận cảm phát triển nhanh.
Về vận động đã hoàn thiện, trẻ đi nhanh, chạy leo được bậc cửa. Trẻ có thể tập múa được, tự phục vụ được một số việc đơn giản như xúc cơm, cài cúc áo, đi tất.
2. Đặc điểm về tâm sinh lý
Đây là giai đoạn trẻ đã đi nhà trẻ. Khi đi học trẻ cảm thấy như bị bỏ rơi, trẻ cần được chăm lo vỗ về khi xa mẹ để thích nghi dần với đời sống cộng đồng. Tuổi này trẻ bắt đầu phân biệt được giới tính. Tinh thần phát triển nhanh, lời nói phát triển mạnh, trẻ học được bài hát dài. Thích tìm hiểu môi trường xung quanh, thích nghe kể chuyện.
Sự phát triển của ngôn ngữ là bước nhảy lớn dẫn đến việc học tên các đối tượng mà trẻ quan tâm, khả năng yêu cầu mọi thứ và khi trẻ khám phá ra bản chất độc lập của mình, trẻ cũng phát triển khả năng nói “không”.
Quan hệ giữa trẻ và người lớn mang tính chất mới. Trước kia người lớn cùng hoạt động với trẻ thì giờ trẻ phải thực hiện những nhiệm vụ độc lập theo chỉ dẫn của người lớn. Ý thức về cái tôi được tăng cường và củng cố. Tính tự lực, tự do, tự chủ ở trẻ dần dần phát triển thông qua các hoạt động chơi, nhất là chơi đóng vai có theo chủ đề. Khoảng 4 tuổi ở trẻ bắt đầu diễn ra một bước ngoặt cơ bản về tư duy: từ trực quan – hành động chuyển dần sang kiểu trực quan – hình tượng.
3. Đặc điểm về bệnh lý
Hệ miễn dịch của trẻ đang trong giai đoạn phát triển để hoàn thiện như người lớn nên còn non nớt lắm do đó trẻ thường rất dễ mắc nhiều loại bệnh về tiêu hóa và hô hấp như rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, viêm phế quản, sốt siêu vi…
Trẻ cũng thường mác các bệnh lây do đời sống tập thể. Ngoài ra trẻ cũng dễ bị viêm amiđan, hen.
4. Tiêm chủng cho trẻ
Giai đoạn trẻ đã được gần đầy đủ các loại vacxin cần thiết. Trẻ cần được tiêm bổ sung một số vacxin để phòng bệnh nguy hiểm dễ xảy ra. Cụ thể:
– 36 tháng: Tiêm 1 mũi vacxin Vaxigrip phòng bệnh cúm. Vacxin được tiêm mỗi năm 01 lần, đặc biệt những người có nguy cơ mắc các biến chứng của bệnh cúm. Với trẻ dưới 8 tuổi chưa mắc cúm hoặc chưa tiêm chủng phải tiêm liều thứ 2 sau 4 tuần.