Hầu hết cha mẹ đều có tâm lý thích ra lệnh và ra lệnh liên tục để yêu cầu bé phải làm một việc gì đó. Tuy nhiên, nếu họ có một chút thay đổi – giữ thái độ thân thiện khi yêu cầu con – thì hiệu quả sẽ lớn hơn nhiều.
Nếu bạn muốn bé rửa tay, thu dọn tàu hỏa đồ chơi hay trả lại vương miện nhựa cho em gái thì bạn đừng yêu cầu mà nên nói nhẹ nhàng.
Tránh đặt câu hỏi
Có một cách lịch sự mà chúng ta thường sử dụng cho người lớn nhưng lại ít hiệu quả với các bé. Đó là những yêu cầu mà đáp án nhận được có thể là “có” hay “không”, ví dụ, khi bạn nhờ một ai đó: “Anh (chị) đưa cho em lọ muối được không?”. Do đã hiểu phép lịch sự trong xã hội nên thường khi được nhờ kiểu này, người được nhờ sẽ vui vẻ làm theo. Còn với suy nghĩ của các bé thì câu trả lời cho yêu cầu trên có thể là “có” nhưng cũng có thể là “không” đưa lọ muối cho mẹ. Vì thế, nếu bạn hỏi con: “Con có muốn đi tắm bây giờ không?” nghĩa là bạn cho bé có cơ hội được nói “không” (kể cả khi bạn muốn con vào phòng tắm ngay vì người bé đã bẩn lắm rồi). Kết quả là bạn chỉ nhận được thất vọng, còn bé cũng rất bối rối, khó chịu.
Lời khuyên cho cha mẹ khi yêu cầu bé làm việc gì là tránh đặt câu hỏi. Bạn chỉ nên đặt câu hỏi khi cho bé hai hoặc vài việc để bé lựa chọn.
Cho bé một “đặc ân”
Ví dụ bạn muốn con đi siêu thị cùng nhưng bé còn chần chừ, thử dụ: “Khi tới siêu thị, mẹ sẽ cho con sang gian trò chơi” – bé sẽ chịu hợp tác với mẹ vì thấy mình cũng có “quyền lợi” trong đó.
Chú ý tới giọng điệu của bạn
Tất nhiên điều này không có nghĩa là bạn không được thể hiện sự bực bội hay giận dữ. Nghiên cứu cho thấy, các bé sẽ chịu nghe lời hơn nếu cha mẹ ăn nói dễ chịu. “Cảm ơn con”, “giúp mẹ”, “hộ mẹ”… là những từ “kỳ diệu” mà bạn có thể nói với con, ngay cả khi bé còn rất nhỏ. Các từ dễ nghe trên cũng rất quan trọng khi bạn muốn hướng dẫn rõ ràng những gì bé cần làm, theo một cách lịch sự nhất. Ví dụ, sẽ hiệu quả hơn nếu bạn nói: “Con cầm giẻ lau, lau sạch bàn hộ mẹ” thay vì: “Mẹ đã nói là con lau bàn đi, không nghe thấy à?”.
Cuối cùng, đừng quên lời cảm ơn với con vì đó là cách để bạn ghi nhận những nỗ lực mà bé đã làm. Bạn sẽ nhận được sự hợp tác của bé bây giờ và trong tương lai chỉ khi bé được cha mẹ đánh giá cao.
Cho bé chọn
Mẹo để mẹ nhờ vả bé thành công là cho bé 2 sự lựa chọn và như thế, bé sẽ thấy vui hơn vì được chọn một trong số đó. Khi bạn hỏi: “Con muốn đi tất màu xanh hay tất sọc đỏ?”, bé sẽ thích thú vì được quyền tự quyết và nhanh chóng chọn một màu tất.
Diễn đạt hiệu quả
Chẳng hạn, thay vì nói: “Phòng con bẩn thế, nhặt hết đồ chơi rơi trên sàn nhà lên”, thử nói: “Đố con nhặt hết đồ chơi trên sàn nhà trong phòng 3 phút. Mẹ sẽ có thưởng”.
Thay vì nói: “Con sẽ cho cá ăn chứ?” thử nói: “Mấy bạn cá chắc đang đói lắm. Đến giờ con cho cá ăn rồi”.
Thay vì nói: “Tắt tivi và chơi gì khác đi. Sao con suốt ngày ôm lấy tivi thế?”, thử nói: “Con tắt tivi và ra ngoài chợ với mẹ đi”.
Thay vì: “Có đi giày nhanh không, đang muộn đấy”, thử nói: “Con nhanh đi giày vào, muộn mất rồi”.
Dạy trẻ học cách nói “lời xin lỗi” từ chính cha mẹ
Để dạy trẻ học được cách nói “xin lỗi” với mọi người khi làm sai điều gì đó thì cha mẹ cần phải là người làm gương trước. Cha mẹ cũng cần chủ động đưa ra những lời “xin lỗi” trước mặt đối với con trẻ, để con hiểu được rằng “làm sai” hoặc “xin lỗi” không hề xấu. Mà đó là nêu cao tinh thần trách nhiệm của bản thân, đồng thời cũng thể thiện sự bình đẳng giữa mọi người trong gia đình. Nếu bố mẹ sai thì bố mẹ cũng cần phải xin lỗi hoặc ngược lại nếu con làm sai việc gì đó, con cũng cần xin lỗi lại người khác.
Thể hiện sự “đồng cảm” với trẻ
Nhiều phụ huynh tưởng thường có tâm lý “trẻ con là không biết gì”, hoặc “trẻ con quá bé để hiểu chuyện”. Tuy nhiên để bé phát triển trưởng thành và chững chạc hơn thì từ việc ứng xử của ba mẹ góp phần tác động rất lớn đến trẻ nhỏ. Chẳng hạn khi trẻ thích mua một vật gì đó, thay vì chúng ta ngăn cấm mà giải thích và thể hiện sự đồng cảm với trẻ như “ba/mẹ biết là con thích nhưng…” để trẻ hiểu và biết rằng ba mẹ vẫn quan tâm, lo lắng và chăm sóc đến mình.
Trên đây là một số mẹo trong phần giao tiếp giúp ba mẹ thuyết phục các bé tâm phục, khẩu phục hơn. Ngoài ra, cũng giúp tránh được không khí căng thẳng, ba mẹ vẫn hiểu con cái và con cái tôn trọng ba mẹ.
