Theo thống kê của Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM, hiện Việt Nam có khoảng 5 triệu người mắc bệnh, tỷ lệ gia tăng bệnh tiểu đường ở nước ta vào loại cao nhất thế giới, từ 8% đến 20% mỗi năm.
Ăn ít và duy nhất loại thực phẩm?
Có thực tế là hiện nay một tỷ lệ lớn người mắc tiểu đường nhưng không hề biết, chỉ đến khi vô tình đi khám hoặc phát bệnh nặng đi khám thì mới biết. “65% bệnh nhân không biết mình mắc bệnh, khi phát hiện thì đã biến chứng rất nặng khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn”, bác sĩ Lê Trường Giang, Phó giám đốc Sở Y tế TP HCM, cho biết.
Đã thế khi phát hiện mắc tiểu đường, người bệnh thường có tâm lý bi quan, sống khép kín hay có chế độ ăn kiêng quá mức. Trường hợp anh Trần Thái N. (ngụ tại TP HCM) là một ví dụ điển hình. Mới đây vô tình đi khám, anh mới biết mình có chỉ số đường huyết cao. “Nghe người ta khuyên khi ăn nên giảm bột, béo, đường, thế là tôi nhịn ăn. Lúc trước ăn ba bát cơm thì giờ chỉ ăn hơn một bát. Nhưng ăn như vậy tôi lại bị sụt cân nhanh, tay chân bủn rủn”, anh Trần Thái N. tâm sự.
Khám miễn phí tại Ngày hội dành cho bệnh nhân tiểu đường ở TP.HCM.
Dược sĩ Lê Kim Phụng, giảng viên Đại học Y dược TP HCM, cho biết không chỉ có anh N. mà nhiều người mắc tiểu đường cứ nghe truyền miệng là ăn cái này, uống cái kia sẽ giảm được đường huyết nên cứ thế làm theo. Vì thế, nhiều người suốt một thời gian dài chỉ dùng một loại thực phẩm.
Thống kê của Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM cũng cho thấy, có tới 73% người điều trị bệnh không tuân thủ các chế độ dinh dưỡng hoặc có những lầm tưởng về chế độ ăn uống.
Nên có chế độ ăn hợp lý
Bác sĩ Tạ Thị Lan, Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM, nhận định rằng những lầm tưởng về bệnh tiểu đường như không được ăn đường hay bánh kẹo đều là sai lầm. Hầu như không có loại thực phẩm nào mà người bệnh không ăn được và cũng không loại thực phẩm nào là hoàn toàn tốt cả.
Theo dược sĩ Lê Kim Phụng, nguyên tắc quan trọng nhất của người tiểu đường là chia nhỏ các bữa ăn hằng ngày, lựa chọn những thức ăn có chỉ số đường huyết thấp nhưng vẫn cân bằng các nhóm thực phẩm bột đường, nhóm cung cấp đạm, cung cấp chất béo, vitamin khoáng vi lượng.
Các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng, chế độ dinh dưỡng tính tổng năng lượng trung bình cho người mắc bệnh tiểu đường là 1500 kcal mỗi ngày và nên chia làm 600 kcal vào buổi điểm tâm, 500 kcal cho buổi trưa và 400 kcal vào buổi chiều. Người bệnh nên ăn rau, canh trước khi ăn cơm và các thức ăn khác. Ở các bữa ăn phụ, nên lựa chọn thực phẩm chế biến sẵn có sử dụng đường isomalt – một loại đường chức năng có nguồn gốc tự nhiên, năng lượng thấp (2 kcal/1 gr).
Bên cạnh đó, người mắc tiểu đường có thể dùng cải xoong, đậu cô-ve, hành tây, mướp đắng, khoai lang, tỏi, lá dứa, quế, hạt Methi (cỏ cà ri). Đây là những loại thực phẩm có tác dụng vừa phòng bệnh tiểu đường vừa giúp người bệnh có thêm lựa chọn trong thực đơn. “Tuy nhiên khi sử dụng, nên chú ý đến cách chế biến, liều lượng cho phù hợp và không quên uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ”, dược sĩ Lê Kim Phụng khuyến cáo.
