Ho khan kéo dài là triệu chứng mà rất nhiều người gặp phải, tình trạng này khiến cho người bệnh bị đau rát họng, mệt mỏi, mất ngủ và làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Không chỉ vậy, ho khan kéo dài có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý nguy hiểm cần được điều trị sớm. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Mục lục
Thế nào là ho khan?
Ho là phản xạ tự nhiên của cơ thể để loại bỏ các tác nhân gây hại ra bên ngoài và làm sạch đường hô hấp. Ho khan là tình trạng ho không có đờm, không có dịch nhầy. Cơn ho có thể kéo dài và lặp lại liên tục, lâu dần dẽ khiến cho họng của người bệnh bị đau rát, khó chịu. Đi kèm với đó có thể bao gồm các biểu hiện như: ho kéo dài trên 3 tuần, khô họng, ngứa rát họng, thở khò khè, khó nuốt,…
Nguyên nhân gây ho khan có thể là do cơ thể người bệnh bị kích ứng bởi các dị nguyên, môi trường ô nhiễm, bụi bẩn. Trong một vài trường hợp, ho khan có thể kéo dài dai dẳng gây mất ngủ, mệt mỏi, hụt hơi cho người bệnh. Nếu không được thăm khám và có biện pháp khắc phục thì bệnh có thể tiến triển nặng hơn gây nhiều biến chứng nguy hiểm.
Ho khan kéo dài cảnh báo bệnh gì?
Viêm họng
Đây là tình trạng viêm nhiễm, tổn thương ở niêm mạc họng khiến cho cổ họng bị kích ứng, dẫn đến đau khi ăn uống hoặc giao tiếp. Người bệnh sẽ gặp phải những triệu chứng như:
- Đau họng.
- Ho khan.
- Khó nuốt.
- Hắt hơi, sổ mũi.
- Đau đầu, mệt mỏi.
- Sốt.
- Buồn nôn, nôn.
Có rất nhiều nguyên nhân gây viêm họng như: nhiễm virus, vi khuẩn, nấm, các chất kích thích từ môi trường (bụi bẩn, phấn hoa, lông động vật,…).
Hen suyễn
Hen suyễn là bệnh lý mãn tính về đường hô hấp xảy ra khi đường thở bị sưng, viêm, tiết nhiều dịch nhầy, làm tắc nghẽn luồng khí thở khi gặp phải các yếu tố gây kích thích. Tình trạng này xảy ra khiến cho bệnh nhân bị thiếu oxy và khó thở. Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus cúm, nấm, do tiếp xúc với môi trường ô nhiễm ,thời tiết thay đổi, nhiễm trùng đường hô hấp hoặc do di truyền.
Người bệnh sẽ gặp phải các triệu chứng như:
- Ho khan kéo dài (đặc biệt là sáng sớm và đêm).
- Thở khò khè, khó thở.
- Co nặng ngực, khó nói.
- Khó thở từng cơn.
- Khi bội nhiễm thì có đờm nhầy màu vàng hoặc xanh.
Hiện nay các chuyên gia y tế vẫn chưa tìm được phương pháp chữa khỏi hoàn toàn, để kiếm soát được các triệu chứng thì người bệnh cần phải sử dụng thuốc theo chỉ định và tránh những yếu tố làm bùng phát cơn hen.
Viêm xoang
Viêm xoang là bệnh nhiễm trùng về đường hô hấp, tình trạng viêm nhiễm lớp niêm mạc hô hấp ở trong các xoang cạnh mũi. Bệnh có thể gây phù nề và tăng tiết nhầy làm tắc nghẽn xoang. Nguyên nhân chính gây bệnh là do nhiễm vi khuẩn, virus. Người bệnh sẽ thường xuyên bị ho khan kéo dài kèm với đó là những triệu chứng như:
- Ngạt mũi.
- Ho khan, ho có đờm.
- Hơi thở có mùi hôi.
- Nước mũi có màu vàng xanh và đặc.
- Sốt.
Viêm phế quản
Ho khan kéo dài có thể là dấu hiệu cảnh báo bạn đang mắc viêm phế quản, đây là tình trạng viêm nhiễm ở lớp niêm mạc ống phế quản. Nguyên nhân chủ yếu là do các yếu tố môi trường (bụi, khí độc, khói thuốc, ô nhiễm không khí, nhiễm virus,…). Triệu chứng ho khan do viêm phế quản thường kéo dài trong vài tuần sau khi hết sưng viêm. Thế nhưng nếu người bệnh mắc viêm phế quản mãn tính thì triệu chứng ho khàn sẽ kéo dài dai dẳng và khó điều trị.
Một số triệu chứng của bệnh viêm phế quản bao gồm:
- Ho khan kéo dài.
- Ho đờm.
- Thở khò khè.
- Khó thở.
- Mệt mỏi.
- Sốt.
Viêm thanh quản
Viêm thanh quản là bệnh có thể gặp ở bất cứ đối tượng nào, cả trẻ em và người lớn. Đây là tình trạng viêm nhiễm ở dây thanh quản do bị hoạt động quá mức, bị kích ứng hoặc nhiễm trùng. Trẻ nhỏ là đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn do thể trạng yếu và chưa ý thức được điều chỉnh giọng nói. Các triệu chứng thường gặp ở người bị viêm thanh quản bao gồm:
- Khàn giọng, mất giọng.
- Ho khan kéo dài.
- Đau họng.
- Sốt nhẹ.
- Có cảm giác vướng ở cổ thường xuyên phải hắng giọng.
Viêm phổi
Đây là tình trạng viêm nhiễm ở ống phế nang, tiểu phế quản, các tổ chức kẽ, túi phế nang. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, kể cả người lớn và trẻ nhỏ. Nguyên nhân gây bệnh thường là do nhiễm virus, ký sinh trùng, nấm hoặc biến chứng của các bệnh như: viêm phế quản, hen suyễn, ho gà, viêm amidan,… Các triệu chứng thường gặp là:
- Ho khan kéo dài sau đó chuyển thành ho có đờm.
- Ớn lạnh.
- Sốt cao từ 39 độ trở lên.
- Mặt đỏ, mạch nhanh.
- Đau ngực ở vùng phổi.
- Khó thở.
- Người tím tái, toát mồ hôi.
- Nôn mửa, chướng bụng.
Trào ngược dạ dày thực quản
Đây là tình trạng acid trong dạ dày trào ngược lên thực quản khiến cho niêm mạc họng bị tổn thương. Nếu bệnh không được điều trị kịp thời có thể gây ra những biến chứng như viêm loét dạ dày, hẹp ống thực quản,…
Người bệnh sẽ thường gặp các triệu chứng như:
- Ho khan về đêm, nhất là khi nằm.
- Ợ chua, ợ nóng.
- Khó nuốt.
- Nôn.
- Đau tức ngực, nóng rát vùng ngực.
- Có cảm giác đắng trong miệng.
Tình trạng ho khan kéo dài có nguy hiểm không?
Người bệnh thấy mình có triệu chứng ho khan kéo dài thì không nên chủ quan, đặc biệt là khi nó đi kèm cùng với các triệu chứng bất thường khác. Như đã nói ở trên, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm.
Tùy vào nguyên nhân và thể trạng của từng người thì mức độ bệnh sẽ khác nhau. Tuy nhiên nếu không được phát hiện và điều trị sớm thì bệnh có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng, làm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh.
Làm gì khi bị ho khan kéo dài?
Thăm khám bác sĩ
Nếu người bệnh bị ho khan kéo dài trên 3 tuần dù đã áp dụng cách biện pháp hoặc sử dụng thuốc nhưng không thuyên giảm thì cần phải đến bệnh viện để thăm khám. Các triệu chứng cần điều trị ngay lập tức như:
- Giọng nói bị thay đổi.
- Sốt cao nhưng uống thuốc hạ sốt vẫn không thuyên giảm.
- Đau tức ở ngực khi thở ra hoặc hít vào.
- Khó thở, đánh trống ngực.
Sử dụng thuốc Tây y
Sau khi thăm khám và tìm ra được chính xác nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp với thể trạng của từng người. Một số loại thuốc được sử dụng để khắc phục ho khan kéo dài như:
- Thuốc điều trị ho khan, ho gió: thuốc kháng histamin như Promethazine, Alimemazin, Chlorpheniramine, Dextromethorphan,…
- Thuốc long đờm: bác sĩ có thể kê thêm thuốc Terpin Hydrat, Natri benzoat, Carboxystein,… để loại bỏ đờm một cách nhanh chóng.
- Thuốc dạng hít: dùng để điều trị ho khan do hen suyễn như Beclomethasone hoặc Budesonide.
- Thuốc ức chế tiết dịch vị dạ dày: chỉ dùng khi đã xác nhận nguyên nhân ho khan kéo dài là do trào ngược dạ dày thực quản.
Phương pháp dân gian
- Gừng: Gừng có chứa nhiều hoạt chất như geraniol, linalol, borneol, zingeron, zingerol… có khả năng chống viêm, kháng khuẩn, làm dịu cổ họng từ đó khắc phục được triệu chứng ho khan kéo dài. Gừng sau khi cạo vỏ, thái lát mỏng rồi cho vào cốc nước sôi để hãm khoảng 15 phút. Sau đó cho thêm chút mật ong vào khuấy đều và sử dụng khi còn ấm.
- Mật ong: Mật ong được ví như một loại kháng sinh tự nhiên có tác dụng kháng viêm, chống khuẩn, tái tạo lại niêm mạc bị tổn thương. Ngoài ra mật ong còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất rất tốt cho cơ thể. Chính vì thế nhiều người thường dùng mật ong trị ho, giảm đau rát họng rất hiệu quả. Bạn pha mật ong với nước ấm rồi uống hàng ngày, mỗi ngày 3 lần sẽ thấy triệu chứng thuyên giảm.
- Tỏi: Trong thành phần của tỏi có chứa hoạt chất allicin có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, ức chế hoạt động của vi khuẩn gây hại. Bên cạnh đó, tỏi còn giúp nâng cao sức đề kháng, ngăn ngừa các bệnh về tim mạch, ung thư,… Mỗi ngày người bệnh chỉ cần ngậm 1 tép tỏi sống, sau đó nhai nuốt từ từ thì sẽ thấy tiến triển rõ rệt.
Chăm sóc tại nhà
Để việc điều trị đạt kết quả tốt nhất, người bệnh cần phải có biện pháp chăm sóc tại nhà như:
- Giữa ấm cơ thể khi thời tiết thay đổi, nhất là vùng cổ, ngực.
- Đeo khẩu trang khi ra ngoài đường, hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, bụi bẩn, phấn hoa, lông động vật,…
- Không nên hút thuốc lá hay ngửi phải khói thuốc lá.
- Cần bổ sung chế độ dinh dưỡng hợp lý, đầy đủ vitamin và khoáng chất để tăng cường sức đề kháng. Nên ăn những thực phẩm mềm, loãng, lỏng.
- Hạn chế ăn những thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ ăn lạnh vá đồ uống có cồn, gas,… bởi sẽ làm kích ứng niêm mạc họng gây ho.
- Tập thể dục thể thao thường xuyên để nâng cao sức khỏe, chống lại các tác nhân gây bệnh.
- Tuân thủ theo đúng liệu trình của bác sĩ.
- Tiêm phòng các mũi cúm, viêm phổi theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Ho khan kéo dài là triệu chứng không nên chủ quan bởi đa phần đây là biểu hiển có liên quan đến một số bệnh lý. Việc tốt nhất là người bệnh cần phải đến thăm khám và nghiêm túc điều trị theo phác đồ điều trị. Đồng thời kết hợp với các phương pháp chăm sóc tại nhà để hỗ trợ điều trị hiệu quả hơn và ngăn ngừa bệnh tái phát.
