Trong các vấn đề về da thì mụn là vấn đề được quan tâm nhiều nhất. Các loại mụn thường gặp bao gồm: mụn trứng cá, mụn ẩn, mụn bọc, mụn đầu đen,… Mỗi loại mụn lại có một cách điều trị khác nhau. Thông thường, một làn da bị mụn luôn khiến mọi người mất tự ti về ngoại hình. Để giải quyết các vấn đề này, bạn cần phân biệt được các loại mụn thường gặp. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Mục lục
Mụn là gì?
Mụn hay còn có tên gọi quen thuộc là mụn trứng cá – là vấn đề về da thường gặp nhất. Da bị mụn là tình trạng liên quan đến da liễu, chúng hình thành do sự thay đổi của tuyến bã nhờn và nang lông. Cụ thể, do nang lông bị tắc, chất nhờn và tế bào chế bị ứ lại, từ đó hình thành mụn trứng cá.
Biểu hiện của một làn da bị mụn có thể là các chấm nhỏ màu đen, màu da, hoặc các nốt viêm màu đỏ, màu vàng. Một số hình ảnh giúp người đọc dễ nhận biết các tình trạng mụn trên da.
Mụn trứng cá phổ biến trong giai đoạn tuổi dậy thì với nhiều loại mụn khác nhau bao gồm: mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn ẩn, mụn bọc, mụn mủ,… Nếu không có để phân biệt các loại mụn, bạn sẽ rất khó để nhận biết chúng. Không biết được mụn nào với mụn nào, thậm chí có thể mắc sai lầm trong việc điều trị mụn. Vì vậy bài viết đã phân loại rất rõ ràng các loại mụn dưới đây.
☛ Tham khảo thêm: Nguyên nhân khiến da mặt bạn bị mụn
Mụn Đầu Đen
Mụn đầu đen là một trong các loại mụn thường gặp nhất thuộc thể nhẹ của mụn trứng cá. Sở dĩ chúng được gọi là mụn đầu đen vì nó có chứa nhân mụn màu đen.
Mụn đầu đen xuất hiện là vì tuyến bã nhờn trên da phát triển quá mạnh. Lượng bã nhờn tiết ra nhiều cùng với tế bào chết hình thành nhân mụn tích tụ ở nang lông da mặt. Theo thời gian, nhân mụn nhô lên tiếp xúc với không khí và bị oxy hóa khiến mụn có đầu đen
Cách Nhận Biết :
- Bề mặt da nổi mụn nhỏ li ti, có nhân hở ra ngoài, kích thước 1-2mm.
- Nhân mụn màu đen hoặc nâu sẫm.
- Mụn mọc với số lượng nhiều, sờ vào có cảm giác sần sùi.
- Mụn đầu đen mọc thành vùng, thường tập trung ở trán cằm, cánh mũi và hai bên má.
Mụn đầu trắng
Mụn đầu trắng hay còn gọi là mụn cám hay hiện tượng sợi bã nhờn với những đốm nhỏ li ti có nhân trắng. Tương tự như mụn đầu đen, mụn đầu trắng cũng thuộc thể nhẹ của mụn trứng cá, không gây đau, không sưng viêm.
Nguyên nhân hình thành mụn đầu trắng tương tự mụn đầu đen, đều do sự bít tắc của lỗ chân lông. Lý do nó có màu trắng là bởi vì phần bã nhờn tích tụ được da mặt bao bọc phía trên nên không bị oxy hóa khi tiếp xúc với không khí. Một lý do nữa khiến mụn đầu trắng không bị oxy hóa là do thời gian chúng tiếp xúc với không khí ngắn khi mà mụn đầu trắng cũng có thể trồi lên như mụn đầu đen nhưng lại liên tục thay phiên nhau rụng nhân rồi học tiếp cái mới.
Cách Nhận Biết :
- Mụn nổi nốt nhỏ li ti, màu trắng đục
- Mụn không đau, không sưng viêm.
- Sờ vào thấy bề mặt da sần sùi.
- Mụn mọc số lượng nhiều, chủ yếu ở hai bên khóe mũi và cằm.
Mụn ẩn
Nhắc tới mụn không thể nào bỏ qua được mụn ẩn. Loại mụn này cũng là một thể thuộc mụn trứng cá, tuy nhiên khác với mụn đầu đen hay mụn đầu trắng, mụn ẩn nằm sâu trong da, tiệp màu da và khó có thể quan sát được bằng mắt thường. Tuy nhiên, khi đưa tay sờ hoặc dùng ánh sáng có thể thấy được mụn sần, lộm cộm.
Mụn ẩn dưới da thường ít được quan tâm vì chúng không nổi trên bề mặt da, không ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Tuy nhiên, điều trị mụn ẩn rất khó khăn, chúng còn tái phát nhiều lần. Nếu không điều trị sớm, mụn ẩn có nguy cơ trở thành mụn viêm.
Nguyên nhân hình thành mụn ẩn bao gồm:
- Vệ sinh da không sạch sẽ.
- Lạm dụng mỹ phẩm.
- Chế độ sinh hoạt không lành mạnh: Ăn nhiều đồ cay nóng, thức khuya, căng thẳng, mệt mỏi.
- Thay đổi nội tiết tố trong thời kỳ mang thai.
Dấu hiệu nhận biết mụn ẩn:
- Nằm sau ở nang lông dưới da, không nhân, không viêm.
- Màu tệp da, kích thước nhỏ.
- Không thể phát hiện bằng mắt thường nhưng sờ tay vào sẽ có cảm giác sần sùi.
- Vị trí xuất hiện mụn ẩn nhiều nhất là ở cằm, trán, quai hàm, hai bên má.
Mụn bọc
Mụn bọc là thể nặng của mụn trứng cá, đặc trưng bởi tình trạng sưng viêm, mụn thường có màu đỏ, sưng to, có chứa mủ trắng hoặc vàng bên trong gây đau nhức rất khó chịu.
Nguyên nhân gây mụn bọc chủ yếu là di vi khuẩn P.acnes xâm nhập vào lỗ chân lông, điều này xảy ra do thói quen sờ tay lên mặt tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào các lỗ chân lông gây viêm nhiễm và sinh mụn. Ngoài ra, chế độ sinh hoạt không hợp lí, làm dụng mỹ phẩm cũng góp phần hình thành mụn bọc trên da.
Các dấu hiệu dễ nhận biết mụn bọc là:
- Mụn bọc màu đỏ, sưng to, không có đầu nhân.
- Ban đầu mụn cứng, xung quanh mụn có cảm giác đau nhức, khó chịu
- Bên trong mụn có chứa mủ trắng, vàng hoặc máu.
- Một thời gian sau, mụn mềm dần,có thể tự vỡ hoặc vỡ do cạy, nặn.
- Mụn mọc riêng lẻ hoặc từng cụm, thường thấy ở những vùng da có tuyến bã nhờn hoạt động mạnh như vùng mặt, cổ, lưng, ngực,…
Mụn nang
Mụn nang là tình trạng mụn nặng nhất và phá hủy cấu trúc da nhiều nhất. Mụn nang hình thành làm viêm đỏ và sưng to bề mặt da. Vùng da có mụn khu trú thường đau nhức rất khó chịu. Các bọc mụn này có thể vỡ gây nhiễm khuẩn các vùng da xung quanh khiến mụn nổi nhiều hơn.
Nguyên nhân gây nên sự hình thành mụn nang thường gặp là:
- Tắc nghẽn lỗ chân lông, vi khuẩn, bụi bẩn, bã nhờn tích tụ lâu ngày gây viêm nhiễm nặng, hình thành mụn nang.
- Sử dụng mỹ phẩm có corticoid khiến da nhiễm độc
- Nặn mụn khi tay/dụng cụ không được vệ sinh sạch sẽ
Dấu hiệu nhận biết mụn nang:
- Mụn nang nổi thành từng nốt viêm sưng to màu đỏ, kích thước lớn hơn 5mm gây đau nhức, bên trong có thể chứa mủ hoặc không.
- Ban đầu mụn chỉ gây sưng tấy, đau nhức, khó chịu. Nhưng để lâu không khắc phục, mụn có thể chuyển sang nang cứng, bên trong chứa đầy dịch nhầy có mủ trắng và vi khuẩn.
- Mụn nang rất khó điều trị, người bị mụn nang có thể kèm theo sốt nhẹ. Sau khi mụn lặn sẽ để lại sẹo rỗ to gây mất thẩm mỹ.
Mụn đinh râu
Mụn đinh râu hay còn gọi là mụn đầu đinh. Đây là loại mụn nhọt độc cực kỳ nguy hiểm thường mọc quanh môi, miệng. Nếu không được điều trị sẽ gây nguy hiểm đến sức khỏe.
Nguyên nhân chính gây mụn đinh đến từ việc nặn mụn trứng cá sai cách dẫn đến nhiễm trùng. Đặc biệt là những loại mụn trứng cá nặng ở quanh miệng mà tay hoặc dụng cụ nặn mụn không được khử trùng. Ngoài ra, mụn đinh cũng có thể mọc ở những vết xước, vết thương hở quanh môi, cằm bị vi khuẩn tấn công.
Dấu hiệu nhận biết mụn đinh:
- Mụn mọc đơn lẻ quanh miệng.
- Mới đầu chỉ à vết sưng, đỏ, và đau. Sau đó mưng mủ và xuất hiện ngòi đen như đầu đinh.
- Mụn tấy đỏ, sưng và đau buốt, sờ vào thấy nóng.
- Bệnh nhân có thể thấy mệt mỏi, sốt cao trên 40 độ, cảm giác bồn chồn,…
Mụn đầu đinh phát triển theo 3 giai đoạn. Sưng đỏ, hình thành ngòi và mưng mủ, thoát mủ, thoát ngòi. Mụn đinh mọc ở trên mặt nên rất dễ nhầm lẫn với các loại mụn trứng cá. Vì vậy, người bệnh thường có thói quen nặn mụn. Việc nặn mụn đinh có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng máu, vì vậy người bệnh cần hết sức lưu ý.
Lời khuyên và cách chăm sóc da mụn
Dù là bất kì loại mụn nào, dù lành tính hay nguy hiểm cũng sẽ đều ảnh hưởng đến sức khỏe làn da của bạn. Dưới đây là 1 số lưu ý dành cho da mụn:
- Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là các loại vitamin từ trái cây, chất xơ từ rau củ giúp tăng cường sức khỏe của làn da.
- Tăng cường luyện tập thể dục thể thao giúp cơ thể trao đổi chất với môi trường tốt, đồng thời tăng cường sức đề kháng tự nhiên giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây hại từ bên ngoài.
- Uống nhiều nước để tăng cường chức năng thải độc của gan, thận.
- vệ sinh da mặt bằng cách chống nắng, tẩy trang và rửa mặt hàng ngày.
- Tuyệt đối không tự ý nặn mụn, đặc biệt là mụn trứng cá vì dễ gây nhiễm trùng da, mụn nặng hơn khó điều trị.
- Hạn chế sử dụng mỹ phẩm khi da đang bị mụn.
- Cần tìm hiểu kỹ càng trước khi sử dụng bất cứ một loại sản phẩm trị mụn nào.
- Khi xuất hiện các loại mụn viêm cần thăm khám và điều trị da liễu để mang lại hiệu quả tốt, tránh tình trạng sẹo rỗ, thâm sẹo để lại trên da.
Kết luận: Tốt nhất khi da có dấu hiệu mụn cần tìm hiểu và điều trị đúng cách ngay để nhanh chóng đẩy lùi mụn bọc và quan trọng hơn là làm giảm thiểu đáng kể nguy cơ để lại sẹo mụn. Bởi vì có thể bạn chưa biết, sẹo mụn đến nay dù có nhiều phương pháp điều trị nhưng không thể khỏi 100%.
