Sau sinh là thời điểm hạnh phúc khi mẹ được đón em bé chào đời, nhưng cũng đối mặt với nhiều sự thay đổi về cơ thể và tâm sinh lý. Một số rối loạn nghiêm trọng có thể dẫn tới trầm cảm sau sinh.
Đọc thêm: Thiếu hụt estrogen sau sinh – Vấn đề không của riêng ai
Sinh con ảnh hưởng đến nội tiết tố như thế nào?
Cơ thể bạn trải qua rất nhiều thay đổi để giúp bạn chuẩn bị sinh con. Nhiều trong số những thay đổi này liên quan đến cơ thể bạn sản xuất các loại hormone khác nhau, hoặc mức độ hormone khác nhau. Những hormone này thay đổi cơ thể bạn và cũng có thể tác động đến trạng thái cảm xúc của bạn. Khi bạn đã sinh em bé, bạn vẫn có thể cảm thấy khó chịu, cáu kỉnh, nhạy cảm, thiếu kiên nhẫn,… Tuy nhiên, đây hoàn toàn là biểu hiện bình thường và phần lớn là đến từ sự thay đổi nội tiết sau sinh.
Cơ thể phụ nữ sản xuất nhiều loại hormone khác nhau trong thai kỳ để duy trì và sau đó giúp sinh con. Rối loạn hormone sau mang thai có thể ảnh hưởng đến các hoạt động thường ngày của mẹ.
Relaxin là một hormone được tiết ra bởi buồng trứng, nhau thai và thậm chí niêm mạc tử cung trong toàn bộ thai kỳ. Trong kỳ đầu và kỳ thứ hai, nó ức chế sự co cơ ngăn ngừa sinh non và vào cuối thai kỳ thúc đẩy vỡ màng bao quanh thai nhi, làm mềm cổ tử cung và âm đạo; thư giãn dây chằng của xương chậu hỗ trợ quá trình sinh nở.
Relaxin làm lỏng các cơ và dây chằng trong cơ thể, vì vậy phụ nữ mang thai có thể dễ bị bong gân hoặc căng cơ quá mức trong khi hoạt động thể chất và các khớp có thể gặp nguy hiểm. Ngay cả sau sinh. relaxin vẫn hoạt động nên có thể mất đến 5 tháng trước khi bạn cảm thấy ổn định hơn.
Prolactin– hormone kích thích sản xuất sữa trong cơ thể bạn vẫn còn từ khi mang thai. Nó ảnh hưởng đến hành vi, sự trao đổi chất, hệ thống miễn dịch và điều tiết chất lỏng, điều này giải thích cho sự thay đổi tâm trạng và khả năng giữ nước sau sinh.
Oxytocin là một hormone khác có vai trò quan trọng trong chuyển dạ và cho con bú. Khu chuyển dạ, nó kích thích co cơ tử cung và trong khi cho con bú, nó thúc đẩy sự di chuyển của sữa vào vú. Oxytocin còn được biết là kích hoạt liên keeys trẻ sơ sinh với mẹ.
Nguy cơ thống trị estrogen
Hai trong số hormone lớn nhất quan trọng đối với quá trình mang thai và sinh nở là estrogen và progesterone. Trên thực tế, đối với những phụ nữ có nhu cầu mang thai cao, bác sĩ có thể kê đơn bổ sung estrogen và progesterone để giúp tạo điều kiện mang thai. Nồng độ estrogen và progesterone trong khi mang thai đều hỗ trợ thai nhi đang phát triển và cơ thể thay đổi của phụ nữ.
Estrogen và progesterone đều được sản xuất trong buồng trứng (hoàng thể) và nhau thai trong thai kỳ. Nồng độ progesterone tăng đáng kể khi bắt đầu mang thai. Progesterone chuẩn bị nội mạc tử cung và các mạch của nó để ‘nuôi’ thai nhi đang phát triển, nó cũng cấm các cơn co thắt cơ tử cung và ngăn ngừa sinh non. Nồng độ estrogen tăng trong thai kỳ và cao nhất trước khi chuyển dạ. Các nhà khoa học bây giờ nghĩ rằng chuyển dạ bắt đầu khi estrogen trở thành hormone chủ đạo.
Gần như ngay lập tức sau khi giao mức progesterone của nhau thai trở lại mức trước khi mang thai. Nồng độ estrogen sau khi mang thai vẫn ở mức cao như nhau, dẫn đến cái được gọi là sự thống trị estrogen. Hoàn toàn bình thường khi bạn cảm thấy ủ rũ và xúc động từ tàu lượn siêu tốc nội tiết tố này. Bạn thậm chí có thể thấy mình khóc, dường như không có lý do. Khi bạn bắt đầu ổn định thói quen mới và bắt đầu gắn kết với em bé, những cơn khóc bùng phát thường sẽ lắng xuống trong một vài tuần.
Các triệu chứng của mất cân bằng nội tiết tố là gì?
Đối với nhiều phụ nữ, hormone sau sinh có thể khiến họ cảm thấy suy sụp và không hài lòng về bản thân. Những triệu chứng báo hiệu sự mất cân bằng nội tiết sau sinh:
- tăng cân, mỡ tập trung ở vùng bụng và hông
- mệt mỏi
- nhức đầu
- ngủ kém
- dễ cáu gắt, dễ xúc động
Đọc chi tiết: Cách cân bằng nội tiết tố estrogen
Bởi những ảnh hưởng về thể chất và cảm xúc của hormone sau sinh có thể xảy ra ngay sau khi sinh con, nhiều phụ phụ nữ muốn biết họ phải làm gì để trải qua các triệu chứng này?
Cải thiện mất cân bằng nội tiết sau sinh
Việc rối loạn nội tiết tố sau sinh không chỉ ảnh hưởng tới mẹ mà còn có cả bé. Đối với các triệu chứng cáu kỉnh, mệt mỏi, thay đổi tâm trạng và căng thẳng, bạn có thể nhờ sự giúp đỡ từ người thân.
Thông thường các triệu chứng liên quan đế mất cân bằng hormone chỉ nên phổ biến trong một vài tuần sau sinh- thường khoảng 6-8 tuần.
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh. Bổ sung các thực phẩm bổ sung nội tiết tố estrogen vào trong các bữa ăn hàng ngày.
- Nghỉ ngơi nhiều
- Uống nhiều nước.
- Dành thời gian nghỉ ngơi và thư giãn tinh thần.
- Tham gia các hoạt động xã hội, lớp học thiền, yoga.
- Tránh thói quen lối sống kém như hút thuốc và uống rượu quá mức.
- Nếu bạn bị nhiễm HIV, hãy tránh cho con bú để tránh truyền virut cho con qua sữa mẹ.
- Không cho con bú nếu bạn đang điều trị ung thư như hóa trị.
- Không cho con bú nếu bạn sử dụng các loại thuốc bất hợp pháp như heroin, cần sa hoặc cocaine.
- Không cho con bú nếu con bạn bị galactose, tình trạng em bé không thể dung nạp được galactose, một loại đường tự nhiên có trong sữa mẹ.
- Tránh cho con bú sữa mẹ nếu bạn đang dùng thuốc theo toa cho bệnh Parkinson, viêm khớp hoặc đau nửa đầu.
Sinh con là một niềm vui, niềm hạnh phúc của mỗi người mẹ. Các mẹ ãy làm theo những gợi ý trên để có thể vượt qua những thời điểm khó khăn đó nhé!