Những loại rau củ như sả, hoa chuối, ngó sen, rau muống cọng, giá đỗ, dừa tươi… để có màu trắng bắt mắt và giữ được độ giòn, người bán đã sử dụng chất natri bisunfit (NaHSO3) hay natri sunfit (Na2SO3) pha loãng với nước để ngâm.
Mới đây, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm TP.HCM đã phát hiện nhiều mẫu hạt trân châu, sả xay và dừa tươi chứa hàm lượng chất tẩy trắng natri sunfit vượt mức quy định nhiều lần.
Ngoài ra rau, củ quả, loại thực phẩm khác như bún, bánh, phở… cũng dễ bị lạm dụng sử dụng thuốc tẩy trắng tinopal.
Ngày 8/8 vừa qua, chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Tp.Cần Thơ còn phát hiện 2 loại thực phẩm có dùng chất tẩy trắng tinopal (chuyên để tẩy trắng giấy) là bún và bánh lọt.
ThS Trần Trọng Vũ – giảng viên đại học Công nghệ Sài Gòn, cho biết: natri bisunfit (NaHSO3) và natri sunfit (Na2SO3) là những chất oxy hóa khử mạnh có tính sát trùng và tẩy màu. Nếu là loại hóa chất được phép dùng trong thực phẩm thì phải là loại tinh khiết, và phải sử dụng đúng liều lượng theo quy định. Thông thường người ta dùng các chất trên để bảo quản dung dịch nước nho ép trước khi lên men làm rượu vang. Các chất trên cũng được dùng trong chế biến bánh.
Sở dĩ người ta dùng hóa chất tẩy trắng là vì khi rau củ, dừa tươi bị cắt ra thì nhanh chóng bị đen do mủ nhựa (polyphenol) bị oxy hóa. Nhóm hóa chất gốc sunfit sẽ tạo phản ứng oxy hóa khử làm trắng rau củ. Đáng lo ngại là không ít người bán vì thiếu hiểu biết, làm theo kinh nghiệm, truyền tai nhau, hoặc vì lợi nhuận đã dùng chất tẩy trắng công nghiệp (thường dùng tẩy trắng vải, len, xử lý mủ cao su, thuộc da…) để tẩy trắng rau củ, dừa tươi. Việc này sẽ gây độc hại cho người sử dụng, nguy hiểm nhất là dẫn đến ung thư. Dù là chất tẩy trắng được phép dùng trong thực phẩm nhưng nếu quá liều lượng cũng sẽ gây bệnh cho người ăn.
Chị Liễu, kinh doanh rau củ ở chợ Phạm Văn Hai (quận Tân Bình, TP.HCM), hướng dẫn: rau củ, dừa tươi khi đã bào, cắt vỏ thì sẽ có màu thâm đen, vàng nâu chứ không thể có màu trắng tinh; cọng hoa chuối, rau muống sau khi bào sẽ bị mềm chứ không giòn, cứng. Tốt nhất, nên mua hoa chuối, rau muống cọng, sả cây, dừa nguyên trái… về tự gọt, sơ chế. Muốn trắng, giòn thì ngâm qua nước chanh pha muối. Có thể dựa vào mùi hăng để nhận biết rau củ bị ngâm chất tẩy trắng. Để an toàn và hạn chế bớt nguy cơ rau củ ngâm hóa chất, nguyên liệu mua về nên rửa dưới vòi nước xả mạnh nhiều lần.
