Nôn trớ là hiện tượng phổ biến ở trẻ em, nhất là nhũ nhi, làm cho trẻ cảm thấy khó khăn trong ăn uống và bú mẹ, thậm chí có thể làm cho trẻ chậm tăng cân gây suy giảm sức đề kháng. Nguy hiểm hơn, nôn trớ có thể gây tắc nghẽn đường hô hấp nếu không may trẻ hít phải chất nôn ói vào phổi. Những điều đó làm cho các phụ huynh rất lo lắng và mệt mỏi.
Mục lục
Nôn trớ liên quan đến vấn đề ăn uống
Nguyên nhân
Do ép bé ăn quá nhiều (bú quá no, bú bình, ngậm vú giả, pha sữa không đúng cách, không dung nạp sữa bò hoặc bắt đầu ăn bổ sung với thức ăn mới lạ…). Ngoài ra, ép ăn quá nhiều có thể gây ra áp lực tâm lý cho trẻ. Khi bị ép ăn, trẻ cảm thấy bị kiểm soát và dần mất đi ý muốn tự do trong việc chọn lựa thức ăn. Điều này dẫn tới sự phản kháng, khó chịu về mặt tinh thần, dẫn đến việc bé biếng ăn hoặc từ chối ăn.
Hiện tượng
Nôn thường xuất hiện sớm, số lượng chất nôn ít, chủ yếu là thức ăn. Bé vẫn chơi bình thường, không ảnh hưởng nhiều đến tình trạng sức khỏe của bé. Do vậy, chỉ cần điều chỉnh việc cho ăn, uống sao cho hợp lý hơn để có thể giúp bé giảm bớt đáng kể tình trạng này.
Nôn trớ thường xảy ra ở trẻ nhỏ (trẻ nhũ nhi)
Biện pháp khắc phục
– Không ép bé ăn nhiều làm cho bé sợ hãi khi nhìn thấy thức ăn.
– Chia thức ăn làm nhiều bữa nhỏ trong ngày để đảm bảo đủ số lượng thức ăn cần thiết.
– Ở những bé bú mẹ, sau khi bú xong nên bế bé 10-15 phút rồi mới đặt bé nằm xuống.
– Pha sữa đúng công thức và tốt nhất nên cho bé ăn, uống bằng thìa (muỗng).
– Khi cho bé bú bình thì cần nghiêng bình sữa sao cho sữa ngập cổ bình để tránh tình trạng bé nuốt không khí vào dạ dày quá nhiều gây đầy hơi, chướng bụng.
Nôn trớ do nguyên nhân bệnh lý
Nguyên nhân
Thường gặp nhất là hiện tượng trào ngược dạ dày – thực quản (do vòng van giữa thực quản và dạ dày không đủ mạnh để cản thức ăn trong dạ dày trào lên thực quản, đôi khi trào ra miệng của bé), gặp nhiều ở bé sơ sinh. Vì dịch dạ dày là dịch axit, trong khi thực quản lại hơi kiềm nên những dịch trào ngược lên sẽ gây ảnh hưởng xấu đến thực quản (như có thể gây viêm thực quản, làm bỏng rát thực quản), khiến bé rất sợ khi cho bú hoặc ăn.
Dịch trào ngược lên miệng nhiều có thể khiến bé dễ bị hít sặc vào phổi gây viêm phổi hít. Đôi khi bé có thể bị tím tái do ọc sữa vì dịch dạ dày gây kích thích dây thần kinh dọc theo thực quản, làm ức chế hô hấp, khiến bé ngưng thở.
Do đó, trào ngược dạ dày thực quản rất nguy hiểm đối với bé, đặc biệt là bé sơ sinh. Điều trị tốt bệnh sẽ khỏi hoặc khi bé được ăn dặm với thức ăn đặc hơn thì các triệu chứng sẽ giảm dần rồi biến mất.
Biện pháp khắc phục
– Sau khi cho bé bú xong cần bế đứng bé lên và vỗ nhẹ phần lưng bé để bé có thể ợ hơi được, mục đích làm giảm lượng hơi mà bé nuốt phải trong dạ dày (cũng là nguyên nhân khiến bé dễ bị nôn, trớ).
– Khi bé nằm cần cho bé nằm cao đầu, cũng như thân mình phía trên luôn cao hơn hơn phía dưới để tránh hiện tượng trào ngược; nếu bé bị ọc sữa nhiều thì cho bé nằm nghiêng sang một bên để không bị hít chất nôn vào phổi, tuyệt đối tránh bế xốc bé lên khi đang nôn trớ vì sẽ làm tăng nguy cơ trào dịch nôn vào phổi.
– Cho bé bú chầm chậm, ít một và nhiều lần trong ngày nhằm tránh làm căng dạ dày bé quá mức, có thể cho bé dùng thêm các loại sữa dễ đông đặc khi vào dạ dày thì sẽ tránh được việc trào ngược.
– Sử dụng các thuốc chống trào ngược và bảo vệ thực quản bằng những loại thuốc thông dụng (như: Motilium, Primperan, Omeprazol…) nhưng tuyệt đối phải tuân thủ theo sự hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
